ahmetbeyler
New member
Ukrayna’daki Zelenskiy idaresinin Donbass için BM onaylı Minsk Anlaşması’nı meyyit ilan etmesiyle başlayan krizde Batı’da ‘Rusya Federasyonu histerisi’ estiriliyor. Avrupa’daki tahakkümünü kısa vadede pekiştiren ABD idaresi öncülüğünde İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelikleri devreye sokuldu. Rusya Federasyonu ise daha fazla Finlandiya’ya vurgu yapan açıklamalarında NATO üyeliklerinin güvenliğine tehdit bağlamında ele alınacağı ve bu teşebbüsün ‘neticelerinın olacağını’ vurguluyor.
Hal bu biçimdeyken, Türkiye’den dikkat alımlı bir açıklama geldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “İsveç ve Finlandiya ile ilgili gelişmeleri takip ediyoruz lakin olumlu bir fikir ortasında değiliz, İskandinav ülkeleri terör örgütü misafirhanesi gibi” açıklaması yaptı. Bu çıkış Ankara’nın NATO içerisinde veto kartını kullanabileceği değerlendirmelerini getirdi. Erdoğan daha evvel Doğu Avrupa ve Baltıklar’da güvenlik planları gündeme taşındığında itirazlarda bulunmuş lakin veto kartını kullanmaktan kaçınmıştı.
İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği, bölgesel ve global etkileri ve Türkiye’nin veto kartını ATA Platformu Yöneticisi Doç. Volkan Özdemir ile konuştuk.
‘İsveç ve Finlandiya’nın niye üye yapıldığı sorusu sorulmalı’
Doç. Volkan Özdemir’e göre İsveç ve Finlandiya’nın niye üye yapıldığı sorusu sorulmalı. Çok kutupluluk ve milletlerarası sistemi tabir eden tamamlayıcı kavramın ‘büyük güç rekabeti’ olduğuna işaret eden Özdemir, önümüzdeki periyotta bunun en epeyce hissedileceği alanların da Pasifik ve buzulların erimesiyle kuzey rotasının açılacağı Arktik bölgeler olduğuna vurgu yaptı:
“İskandinavya ülkeleri niye üye olsun sorusundan öte sanki onları kim, niye üye yapıyor? Ukrayna savaşı bir kriz halinde devam ediyor. Ondan öncesinde daima vurguladığımız bir gerçeklik var. Tek değil epey kutupluluk ve memleketler arası sistemi artık söz eden tamamlayıcı kavram büyük güç rekabeti, yani büyük güçler içinde yeni devirde oluşacak olan rekabet. Bu rekabet alanının kürede en hayli nerede hissedileceği, jeopolitik çarpışma, kamplaşma alanının neresi olacağı sorusuna bölgesel olarak Pasifik coğrafyasını söylemiştik, bunun yanında Arktik, buzulların erimesinden daha sonra kuzey deniz rotasında 12 ay müddetince seyr-i sefer yapabilmesi ve bu sayede jeopolitik denklemin biraz kuzeye hakikat kalması ve ABD ile NATO üyesi olan Norveç ve Kanada üzere ülkelerin öbür tarafta da Rusya-Çin blokunun asıl Arktik rezervleri ve Arktik üstündeki yeni deniz ticaret rotaları üzerinde önemli bir karşı karşıya gelme durumu vardı, bu son yılların gelişmesi. ötürüsıyla Arktik bölgesinde güvenliği sağlamak için bu vakte kadar düşünülmeyen, çabucak bu bölgeye komşu iki İskandinav ülkesi İsveç ve Finlandiya’nın NATO güvenlik şemsiyesi altına girmesi bence ABD’nin büyük güç rekabeti altındaki yeni ehemmiyet teşkil ediyordu.”
‘Büyük güç rekabetinde ABD Rusya-Çin yakınlaşmasını görüp Ukrayna ile Rusya’yı oyalıyor’
ABD’nin Ukrayna kriziyle başta Almanya olmak üzere Avrupa’da yeniden tahakküm kurduğunu, öteki yandan da Rusya’yı ‘şeytanlaştırmaya’ giriştiğini belirten Özdemir, Washington’ın bir gözünün de uzun vadede Asya-Pasifik’te asıl rakip gördüğü Çin’de olduğunu lisana getirdi. Özdemir’e bakılırsa ABD, Rusya-Çin yakınlaşmasını göz önünde bulundurarak aslında Ukrayna problemiyle ve artık Finlandiya ile bir arada Rusya’yı bir biçimde ‘oyalıyor’:
“Ukrayna krizi üzerinden aslında ABD’nin başta Almanya olmak üzere Avrupa’ya tekrar tahakküm kurduğunu söylemiştik. Ukrayna üzerinden Almanya’ya ateş ediyor demiştik. Problemin ikinci boyutu Rusya üzere bir faktörün de şeytanlaştırması gerekiyor. ABD’nin bir daha Doğu ve Batı Avrupa ülkelerinde yine bir tahakküm kurması için Rusya faktörüne ve Ukrayna krizine muhtaçlığı vardı. Lakin ikinci bir faktör de var. ABD’nin global ölçekte iktisadi, siyasi ve askeri açıdan rakibi olabilecek ülke Rusya değil Çin. Çin ile daha uzun vadede Asya-Pasifik’te rekabete girecek bir ABD, Rusya-Çin yakınlaşmasını göz önünde bulundurarak aslında Ukrayna sıkıntısıyla Rusya’yı bir biçimde oyalıyor. Rusya’nın kaynaklarının sonuçta Ukrayna krizi üzerinden aşikâr bir bölgeye ağırlaşmasını sağlıyor. Özellikle Finlandiya, Rusya’nın kuzeybatısı oluyor, kuzeyde Murmansk’ı düşünelim, Rusya’nın ikinci olarak buraya odaklanmasıyla bir arada ileride ABD ve Çin’in Pasifik’te girişeceği rekabette Rusya’nın Çin’e takviye vermesi bir biçimde engellenmeye çalışılıyor. Hem Rusya’nın batısı ve güneybatısı Ukrayna’da tıpkı vakitte kuzeybatısında Rusya bir biçimde buraya ağırlaşacağı için, sonlu kaynaklarını buralara aktaracağı için öbür taraftan Pasifik’te Çin ile birlikte ABD ve müttefiklerinin buradaki rekabette Rusya’nın Çin’e dayanağının azaltılması bence amaçlanıyor. Bunun için Ukrayna krizi hoş bir mazeret oluyor.”
‘ABD bu iki ülkenin karar vericilerini ikna için Ukrayna krizini kullanıyor’
Özdemir, ABD’nin on yıllardır savaşmayan ve tarafsızlığı kanıksamış iki ülkenin karar vericilerini ikna için Ukrayna krizini mazeret ettiğini vurguladı:
“200 yıldır savaşmayan bir İsveç var. İkinci Dünya Savaşı’ndan daha sonra alakalarını Sovyetler ile daha sonra Rusya ile bir biçimde devam eden ve sorun yaşamayan Finlandiya var. Bu ülkeler durup dururken NATO üyesi olmak istemezler. İsveç açısından nötral durum değerli bir dış siyaset özgün kimliğini içeriyordu. Sözümona barışçıl diplomasilerini süsleyen bir kavramdı. İsveç dünyanın en gelişmiş savunma sanayi komplekslerinden birine sahip, değerli silah satıcılarından biridir. Bu iki ülkenin halkının, karar vericilerinin ikna edilmesi için, ‘Bakın Ukrayna NATO üyesi değil, bu savaş o yüzden çıktı. Siz de NATO üyesi şayet olmazsanız birebiri başınıza gelecek’ korkutmasıyla bunun meşruiyetini sağlamak açısından Ukrayna krizinin mazeret teşkil ettiğini düşünüyorum.”
‘Avrupa’da siyasi iktidarlar buna ne kadar dayanır daima birlikte nazaranceğiz’
ABD’nin bu atılımlarına karşılık Rusya ve Çin’in de kartları bulunduğunu tabir eden Özdemir, artan doğalgaz fiyatlarıyla yüksek enflasyon ortamında Avrupa’nın siyasi iktidarının da sarsılacağı lisana getirdi:
“ABD’nin planı ne kadar işler bu değişik bir şey. Zira en az 1000 dolarlık bir doğal gaz fiyatlarının hükümran olduğu Avrupa’da yüksek enflasyonist ortamda siyasi iktidarlar buna ne kadar dayanır daima birlikte goreceğiz. Dünya iktisadi açıdan epey kutuplu olduğu için Rusya’nın elinde değerli kozlar var. Avrupalı şirketler ruble hesabı açmak durumundalar. Bu bir oyun. Bir tarafın oyun planını açık etmesi illa birebir onun gerçekleşeceği manasına gelmiyor. Rusya’nın da Çin’in de elinde kartlar var.”
‘Türkiye’nin Finlandiya ve İsveç üyeliğinde veto hakkını kullanımı gerekli ancak bu düşük ihtimal’
Özdemir’e bakılırsa, 70 yıldır elindeki kartları kullanmayan ve NATO tarafınca ikincil muamele yapılan Türkiye, PKK’ya verilen takviye ortadayken İsveç ve Finlandiya’nın üyeliklerinde veto hakkını kullanmalı. Erdoğan’ın telaffuzlarının ne kadar harekete döküleceğine bakılması gerektiğini belirten Özdemir, Ankara’nın veto kartını kullanımının düşük ihtimal olduğu görüşünde:
“Türkiye burada enteresan bir konuma sürüklendi. Zira 70 yıldır NATO üyesi, hiç bir vakit NATO’nun kendisinden biri olarak görmediği, daima ikincil muamele yaptığı bir ülke. Siyasi tarih bizim elimizdeki en değerli datadır. 70 yıllık süreçte Türkiye’nin veto kartını kullanmadığını görüyoruz. İçerideki siyasi telaffuzlara bakınca da aklıma çabucak NATO’nun Libya müdahalesi geliyor. O periyot Erdoğan başbakandı, ‘NATO’nun Libya’da ne işi var?’ demişti? Ama fazlaca geçmeden fiili olarak Türkiye bu operasyona dayanak vermişti. Telaffuz ve aksiyon içinde farklılık olduğu için ben telaffuzların bir biçimde aksiyonlarla denetim edilmesi gerektiğini düşünüyorum. Hareket açısından Türkiye’nin bugün bu kartı kullanımı bence gereklidir. Zira başta PKK olmak üzere bu ülkelerin terör örgütlerine dayanağı bilinmektedir, Türkiye veto hakkını kullanmalıdır. Lakin hareket açısından baktığımızda bunun son derece düşük bir ihtimal olduğunu görüyorum. Hele ki bu biçimde önemli bir kriz ortamında Türkiye bunu kullanabilir mi, bence şu anda düşük bir ihtimaldir lakin önümüzdeki süreçte bakılırsaceğiz.”
‘Türkiye Ukrayna krizini istikrarlı yürütüyor, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğinde karar anı gelecektir’
Ukrayna krizinin Türkiye açısından şu vakte kadar hakikat yönetildiğini belirten Özdemir, bir noktada karar verilmesi gerekeceği ve o anın İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği konusunda olabileceği görüşünde:
“Ukrayna krizinin Türkiye açısından şu vakte kadar hakikat yönetildiği bir gerçek. Türkiye tarafsız konumuyla hem Rusya tıpkı vakitte ABD-Batı bloğuyla bağlarını yürütüyor. Lakin bir noktada karar vermek zorunda kalacaktır. Uzun müddetli olarak bu üslup bir dengeyi sürdürmek kolay değil. O karar anlarından birinin İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği konusunda geldiğini düşünüyorum. Türkiye’nin NATO’daki veto kartını oynamasını düşük ihtimal olarak değerlendiriyorum. Bu düşük ihtimalin sebebi, birincisi Türkiye’deki iktisadi kriz, ikincisi de daha Türkiye’nin birebir direkt ulusal çıkar alanlarını ilgilendiren konularda bile veto kartını kullanmadı. ötürüsıyla bu pratiğin yine etmesi kuvvetle olasıdır.”
Hal bu biçimdeyken, Türkiye’den dikkat alımlı bir açıklama geldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “İsveç ve Finlandiya ile ilgili gelişmeleri takip ediyoruz lakin olumlu bir fikir ortasında değiliz, İskandinav ülkeleri terör örgütü misafirhanesi gibi” açıklaması yaptı. Bu çıkış Ankara’nın NATO içerisinde veto kartını kullanabileceği değerlendirmelerini getirdi. Erdoğan daha evvel Doğu Avrupa ve Baltıklar’da güvenlik planları gündeme taşındığında itirazlarda bulunmuş lakin veto kartını kullanmaktan kaçınmıştı.
İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği, bölgesel ve global etkileri ve Türkiye’nin veto kartını ATA Platformu Yöneticisi Doç. Volkan Özdemir ile konuştuk.
‘İsveç ve Finlandiya’nın niye üye yapıldığı sorusu sorulmalı’
Doç. Volkan Özdemir’e göre İsveç ve Finlandiya’nın niye üye yapıldığı sorusu sorulmalı. Çok kutupluluk ve milletlerarası sistemi tabir eden tamamlayıcı kavramın ‘büyük güç rekabeti’ olduğuna işaret eden Özdemir, önümüzdeki periyotta bunun en epeyce hissedileceği alanların da Pasifik ve buzulların erimesiyle kuzey rotasının açılacağı Arktik bölgeler olduğuna vurgu yaptı:
“İskandinavya ülkeleri niye üye olsun sorusundan öte sanki onları kim, niye üye yapıyor? Ukrayna savaşı bir kriz halinde devam ediyor. Ondan öncesinde daima vurguladığımız bir gerçeklik var. Tek değil epey kutupluluk ve memleketler arası sistemi artık söz eden tamamlayıcı kavram büyük güç rekabeti, yani büyük güçler içinde yeni devirde oluşacak olan rekabet. Bu rekabet alanının kürede en hayli nerede hissedileceği, jeopolitik çarpışma, kamplaşma alanının neresi olacağı sorusuna bölgesel olarak Pasifik coğrafyasını söylemiştik, bunun yanında Arktik, buzulların erimesinden daha sonra kuzey deniz rotasında 12 ay müddetince seyr-i sefer yapabilmesi ve bu sayede jeopolitik denklemin biraz kuzeye hakikat kalması ve ABD ile NATO üyesi olan Norveç ve Kanada üzere ülkelerin öbür tarafta da Rusya-Çin blokunun asıl Arktik rezervleri ve Arktik üstündeki yeni deniz ticaret rotaları üzerinde önemli bir karşı karşıya gelme durumu vardı, bu son yılların gelişmesi. ötürüsıyla Arktik bölgesinde güvenliği sağlamak için bu vakte kadar düşünülmeyen, çabucak bu bölgeye komşu iki İskandinav ülkesi İsveç ve Finlandiya’nın NATO güvenlik şemsiyesi altına girmesi bence ABD’nin büyük güç rekabeti altındaki yeni ehemmiyet teşkil ediyordu.”
‘Büyük güç rekabetinde ABD Rusya-Çin yakınlaşmasını görüp Ukrayna ile Rusya’yı oyalıyor’
ABD’nin Ukrayna kriziyle başta Almanya olmak üzere Avrupa’da yeniden tahakküm kurduğunu, öteki yandan da Rusya’yı ‘şeytanlaştırmaya’ giriştiğini belirten Özdemir, Washington’ın bir gözünün de uzun vadede Asya-Pasifik’te asıl rakip gördüğü Çin’de olduğunu lisana getirdi. Özdemir’e bakılırsa ABD, Rusya-Çin yakınlaşmasını göz önünde bulundurarak aslında Ukrayna problemiyle ve artık Finlandiya ile bir arada Rusya’yı bir biçimde ‘oyalıyor’:
“Ukrayna krizi üzerinden aslında ABD’nin başta Almanya olmak üzere Avrupa’ya tekrar tahakküm kurduğunu söylemiştik. Ukrayna üzerinden Almanya’ya ateş ediyor demiştik. Problemin ikinci boyutu Rusya üzere bir faktörün de şeytanlaştırması gerekiyor. ABD’nin bir daha Doğu ve Batı Avrupa ülkelerinde yine bir tahakküm kurması için Rusya faktörüne ve Ukrayna krizine muhtaçlığı vardı. Lakin ikinci bir faktör de var. ABD’nin global ölçekte iktisadi, siyasi ve askeri açıdan rakibi olabilecek ülke Rusya değil Çin. Çin ile daha uzun vadede Asya-Pasifik’te rekabete girecek bir ABD, Rusya-Çin yakınlaşmasını göz önünde bulundurarak aslında Ukrayna sıkıntısıyla Rusya’yı bir biçimde oyalıyor. Rusya’nın kaynaklarının sonuçta Ukrayna krizi üzerinden aşikâr bir bölgeye ağırlaşmasını sağlıyor. Özellikle Finlandiya, Rusya’nın kuzeybatısı oluyor, kuzeyde Murmansk’ı düşünelim, Rusya’nın ikinci olarak buraya odaklanmasıyla bir arada ileride ABD ve Çin’in Pasifik’te girişeceği rekabette Rusya’nın Çin’e takviye vermesi bir biçimde engellenmeye çalışılıyor. Hem Rusya’nın batısı ve güneybatısı Ukrayna’da tıpkı vakitte kuzeybatısında Rusya bir biçimde buraya ağırlaşacağı için, sonlu kaynaklarını buralara aktaracağı için öbür taraftan Pasifik’te Çin ile birlikte ABD ve müttefiklerinin buradaki rekabette Rusya’nın Çin’e dayanağının azaltılması bence amaçlanıyor. Bunun için Ukrayna krizi hoş bir mazeret oluyor.”
‘ABD bu iki ülkenin karar vericilerini ikna için Ukrayna krizini kullanıyor’
Özdemir, ABD’nin on yıllardır savaşmayan ve tarafsızlığı kanıksamış iki ülkenin karar vericilerini ikna için Ukrayna krizini mazeret ettiğini vurguladı:
“200 yıldır savaşmayan bir İsveç var. İkinci Dünya Savaşı’ndan daha sonra alakalarını Sovyetler ile daha sonra Rusya ile bir biçimde devam eden ve sorun yaşamayan Finlandiya var. Bu ülkeler durup dururken NATO üyesi olmak istemezler. İsveç açısından nötral durum değerli bir dış siyaset özgün kimliğini içeriyordu. Sözümona barışçıl diplomasilerini süsleyen bir kavramdı. İsveç dünyanın en gelişmiş savunma sanayi komplekslerinden birine sahip, değerli silah satıcılarından biridir. Bu iki ülkenin halkının, karar vericilerinin ikna edilmesi için, ‘Bakın Ukrayna NATO üyesi değil, bu savaş o yüzden çıktı. Siz de NATO üyesi şayet olmazsanız birebiri başınıza gelecek’ korkutmasıyla bunun meşruiyetini sağlamak açısından Ukrayna krizinin mazeret teşkil ettiğini düşünüyorum.”
‘Avrupa’da siyasi iktidarlar buna ne kadar dayanır daima birlikte nazaranceğiz’
ABD’nin bu atılımlarına karşılık Rusya ve Çin’in de kartları bulunduğunu tabir eden Özdemir, artan doğalgaz fiyatlarıyla yüksek enflasyon ortamında Avrupa’nın siyasi iktidarının da sarsılacağı lisana getirdi:
“ABD’nin planı ne kadar işler bu değişik bir şey. Zira en az 1000 dolarlık bir doğal gaz fiyatlarının hükümran olduğu Avrupa’da yüksek enflasyonist ortamda siyasi iktidarlar buna ne kadar dayanır daima birlikte goreceğiz. Dünya iktisadi açıdan epey kutuplu olduğu için Rusya’nın elinde değerli kozlar var. Avrupalı şirketler ruble hesabı açmak durumundalar. Bu bir oyun. Bir tarafın oyun planını açık etmesi illa birebir onun gerçekleşeceği manasına gelmiyor. Rusya’nın da Çin’in de elinde kartlar var.”
‘Türkiye’nin Finlandiya ve İsveç üyeliğinde veto hakkını kullanımı gerekli ancak bu düşük ihtimal’
Özdemir’e bakılırsa, 70 yıldır elindeki kartları kullanmayan ve NATO tarafınca ikincil muamele yapılan Türkiye, PKK’ya verilen takviye ortadayken İsveç ve Finlandiya’nın üyeliklerinde veto hakkını kullanmalı. Erdoğan’ın telaffuzlarının ne kadar harekete döküleceğine bakılması gerektiğini belirten Özdemir, Ankara’nın veto kartını kullanımının düşük ihtimal olduğu görüşünde:
“Türkiye burada enteresan bir konuma sürüklendi. Zira 70 yıldır NATO üyesi, hiç bir vakit NATO’nun kendisinden biri olarak görmediği, daima ikincil muamele yaptığı bir ülke. Siyasi tarih bizim elimizdeki en değerli datadır. 70 yıllık süreçte Türkiye’nin veto kartını kullanmadığını görüyoruz. İçerideki siyasi telaffuzlara bakınca da aklıma çabucak NATO’nun Libya müdahalesi geliyor. O periyot Erdoğan başbakandı, ‘NATO’nun Libya’da ne işi var?’ demişti? Ama fazlaca geçmeden fiili olarak Türkiye bu operasyona dayanak vermişti. Telaffuz ve aksiyon içinde farklılık olduğu için ben telaffuzların bir biçimde aksiyonlarla denetim edilmesi gerektiğini düşünüyorum. Hareket açısından Türkiye’nin bugün bu kartı kullanımı bence gereklidir. Zira başta PKK olmak üzere bu ülkelerin terör örgütlerine dayanağı bilinmektedir, Türkiye veto hakkını kullanmalıdır. Lakin hareket açısından baktığımızda bunun son derece düşük bir ihtimal olduğunu görüyorum. Hele ki bu biçimde önemli bir kriz ortamında Türkiye bunu kullanabilir mi, bence şu anda düşük bir ihtimaldir lakin önümüzdeki süreçte bakılırsaceğiz.”
‘Türkiye Ukrayna krizini istikrarlı yürütüyor, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğinde karar anı gelecektir’
Ukrayna krizinin Türkiye açısından şu vakte kadar hakikat yönetildiğini belirten Özdemir, bir noktada karar verilmesi gerekeceği ve o anın İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği konusunda olabileceği görüşünde:
“Ukrayna krizinin Türkiye açısından şu vakte kadar hakikat yönetildiği bir gerçek. Türkiye tarafsız konumuyla hem Rusya tıpkı vakitte ABD-Batı bloğuyla bağlarını yürütüyor. Lakin bir noktada karar vermek zorunda kalacaktır. Uzun müddetli olarak bu üslup bir dengeyi sürdürmek kolay değil. O karar anlarından birinin İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği konusunda geldiğini düşünüyorum. Türkiye’nin NATO’daki veto kartını oynamasını düşük ihtimal olarak değerlendiriyorum. Bu düşük ihtimalin sebebi, birincisi Türkiye’deki iktisadi kriz, ikincisi de daha Türkiye’nin birebir direkt ulusal çıkar alanlarını ilgilendiren konularda bile veto kartını kullanmadı. ötürüsıyla bu pratiğin yine etmesi kuvvetle olasıdır.”