Prostat kanseri ve tedavisi hakkında bilgiler
Genel Bilgiler
Prostat; mesanenin çabucak alt kısmına yerleşmiş kestaneye benzeyen, erişkinde yaklaşık 3 cm uzunluğunda ve 18 gr tartısında olan, mesaniçin çıkan idrar kanalının (üretra) etrafını saran bir organdır. Ürettiği salgılarla ejekülatın (meninin) bir kısmını oluşturarak üreme faaliyetlerinde aktiftir.
Prostat kanseri, erkeklerde en sık görülen ikinci kanser çeşidi olup tüm kanserlerin %15’ini oluşturur. Kansere bağlı ölümlerde ise ikinci sırada yer alır. Prostat dokusunu oluşturan birtakım hücrelerin olağandışı seyir göstererek tümörleşmesi kararı meydana gelir.
niçinleri
Ailede daha evvel prostat kanseri tanısı almış ferdin varlığı en değerli risk faktörlerinden biridir. Birinci derece akrabası prostat kanseri olanlarda risk ikiye katlanmıştır. İki yahut daha fazla birinci derece akrabası teşhis alanlarda ise risk 5-11 kat artmıştır.
Yaşın ilerlemesi ile birlikte şahısta prostat kanseri görülme ihtimali artmaktadır. Ekseriyetle 65 yaş üstünde teşhis konur. Hastalığa 50 yaşından genç bireylerde sık rastlanmaz. Bu niçinle, erken teşhis için 50 yaşın üzerindeki erkeklere prostat kanseri taraması önerilir.
Başka niçinler içinde sigara, obezite, hayat stili ve beslenme hali sayılabilir.
Belirtileri Nedir?
Bu hastalık erken periyotlarında (prostata sınırlı) hiç bir belirti vermeyebilir. Kimi hastalarda ise vakit içinde büyüyerek idrar kanalına baskı yaparak idrar yapmayla ilgili kimi şikayetler meydana getirebilir. Teşhis ve tedavide geç kalınmış birtakım hastalarda ise kanserli dokular prostat ortasında hudutlu kalmayıp etraf dokulara yayılım gösterebilir ve hastalığın yayıldığı organa nazaran belirtiler ortaya çıkabilir.
İdrar yaparken yanma yahut ağrı hissetme
İdrar yapmaya başlarken gecikme
Gece sık idrara çıkma
İdrar yaparken zorlanma yada yapamama
İdrar akımında azalma
İdrar yahut menide kan görülmesi
İlerlemiş hastalıkta çoklukla kemik metastazına bağlı kemik ağrıları yada kemik kırıkları
Teşhis
Prostat kanseri teşhisinde kandan bakılan PSA (prostat spesifik antijen) testi ve parmakla rektal prostat muayenesi en kıymetli teşhis araçlarıdır. İleri yaş ve genetik yatkınlık prostat kanserinde en değerli risk faktörleridir. Bu risk faktörleri kıymetlendirilerek hastalara erken teşhis emelli testler yapılmaktadır. Ailesinde prostat kanseri hikayesi olmayan erkeklerde prostat kanseri taraması 50 yaş ve daha sonrasında tavsiye edilirken, ailesinde prostat kanseri hikayesi olanlarda ise 45 yaş ve daha sonrası tarama tavsiye edilmektedir.
PSA kıymeti yalnızca kanserde yükselmez. Prostatın güzel huylu büyümesinde, prostat iltihabında (prostatit), cinsel münasebetten daha sonra, sonda takılması üzere teşebbüsler PSA kıymetini yükseltebilir. Tıpkı biçimde PSA kıymetinde düşüklük de kanserin olmadığı manasına gelmez. O yüzden risk faktörleri göz önüne alınarak ve parmakla yapılan muayene kararına bakılırsa karar verilmelidir.
Son senelerda ehemmiyeti gitgide artan multiparametrik prostat MR ile prostat kanseri kuşkusu olan hastalarda teşhiste yardımcı usul olarak yerini almıştır. Ayrıyeten MR yardımıyla tümörün prostatın dışına yayılımı ve lenf bezlerine sıçramaları tespit edilebilir.
PSA pahası, rektal muayene, aile hikayesi ve gerekirse görüntüleme daha sonrası yapılan kıymetlendirme daha sonrası tanıyı nihaileştirmek için biyopsi sonucu alınır. Standart biyopsi metodunda, lokal anestezi altında ultrason eşliğinde prostattan 12 kesim alınır ve patoloji incelemesine gönderilir. MR-ultrason füzyon biyopsisinde ise çekilen MR imgeleri ultrasona aygıtına aktarılarak standart biyopside yapılan rastgele kesim alınmasından farklı olarak kuşkulu odaklardan hedeflenerek biyopsi yapılır.
Prostat Kanseri Derecesi ve Evreleri
Kanserin tedavisinde evreye nazaran planlama yapılır. Tümörün derecelendirilmesinde Gleason skorlaması kullanılır. Derecesi yükseldikçe tümörün riski artmaktadır. Evrelemede ise tümörün prostat ortasındaki ve etrafındaki yayılımı, kandaki PSA bedeli, etraftaki lenf nodlarına yayılması ve bedenin başka organlarına yayılma durumu kullanılır.
Tedavi
Prostat kanseri tanısı konulduktan daha sonra hastalığın evresi ve hastanın yaşı, ek hastalığı üzere özellikler kıymetlendirilerek tedavi seçenekleri sunulur. Etkin izlem, ameliyat, radyoterapi, hormonal tedavi, kemoterapi üzere tedavi yaklaşımları tek başına yada bir arada kullanılmaktadır.
Faal İzlem: Prostat spesifik antijen (PSA) ve rektal muayene ile birlikte nizamlı olarak alınan prostat biyopsileri ile hastanın faal olarak izlenmesi yapılır. İlerleme görülen durumlarda öteki tedavi seçeneklerine geçilebilir. Faal izlemde hedef yavaş ilerleyen ve düşük riskli olduğu tespit edilmiş hastaların gerektiğinde tedavi bahtını kaybetmeyecek biçimde yakından takip edilmesidir. Bu sayede bir küme hastanın gereksiz tedavi alması önlenmiş olur.
Ameliyat: Prostat kanserini büsbütün beden dışına almak için uygulanan cerrahi metottur. Radikal prostatektomi ameliyatında prostat ve etrafındaki doku çıkarılır.
ışınım Tedavisi: Kanserli dokuları ışınım kullanarak tedavi etme biçimidir.Kanser hücrelerini öldürmek için yüksek güçlü ışınlar kullanılır.
Kemoterapi: Kanseri küçültmek yahut öldürmek için özel ilaçlar kullanmak.
Hormon tedavisi: Prostat,erkeklik hormonu testesterona hassas bir organ olduğu için bu tedavi ile kanser hücrelerinin büyümek için gereksinim duydukları hormonları alması engellenir.
Alıntıdır
Genel Bilgiler
Prostat; mesanenin çabucak alt kısmına yerleşmiş kestaneye benzeyen, erişkinde yaklaşık 3 cm uzunluğunda ve 18 gr tartısında olan, mesaniçin çıkan idrar kanalının (üretra) etrafını saran bir organdır. Ürettiği salgılarla ejekülatın (meninin) bir kısmını oluşturarak üreme faaliyetlerinde aktiftir.
Prostat kanseri, erkeklerde en sık görülen ikinci kanser çeşidi olup tüm kanserlerin %15’ini oluşturur. Kansere bağlı ölümlerde ise ikinci sırada yer alır. Prostat dokusunu oluşturan birtakım hücrelerin olağandışı seyir göstererek tümörleşmesi kararı meydana gelir.
niçinleri
Ailede daha evvel prostat kanseri tanısı almış ferdin varlığı en değerli risk faktörlerinden biridir. Birinci derece akrabası prostat kanseri olanlarda risk ikiye katlanmıştır. İki yahut daha fazla birinci derece akrabası teşhis alanlarda ise risk 5-11 kat artmıştır.
Yaşın ilerlemesi ile birlikte şahısta prostat kanseri görülme ihtimali artmaktadır. Ekseriyetle 65 yaş üstünde teşhis konur. Hastalığa 50 yaşından genç bireylerde sık rastlanmaz. Bu niçinle, erken teşhis için 50 yaşın üzerindeki erkeklere prostat kanseri taraması önerilir.
Başka niçinler içinde sigara, obezite, hayat stili ve beslenme hali sayılabilir.
Belirtileri Nedir?
Bu hastalık erken periyotlarında (prostata sınırlı) hiç bir belirti vermeyebilir. Kimi hastalarda ise vakit içinde büyüyerek idrar kanalına baskı yaparak idrar yapmayla ilgili kimi şikayetler meydana getirebilir. Teşhis ve tedavide geç kalınmış birtakım hastalarda ise kanserli dokular prostat ortasında hudutlu kalmayıp etraf dokulara yayılım gösterebilir ve hastalığın yayıldığı organa nazaran belirtiler ortaya çıkabilir.
İdrar yaparken yanma yahut ağrı hissetme
İdrar yapmaya başlarken gecikme
Gece sık idrara çıkma
İdrar yaparken zorlanma yada yapamama
İdrar akımında azalma
İdrar yahut menide kan görülmesi
İlerlemiş hastalıkta çoklukla kemik metastazına bağlı kemik ağrıları yada kemik kırıkları
Teşhis
Prostat kanseri teşhisinde kandan bakılan PSA (prostat spesifik antijen) testi ve parmakla rektal prostat muayenesi en kıymetli teşhis araçlarıdır. İleri yaş ve genetik yatkınlık prostat kanserinde en değerli risk faktörleridir. Bu risk faktörleri kıymetlendirilerek hastalara erken teşhis emelli testler yapılmaktadır. Ailesinde prostat kanseri hikayesi olmayan erkeklerde prostat kanseri taraması 50 yaş ve daha sonrasında tavsiye edilirken, ailesinde prostat kanseri hikayesi olanlarda ise 45 yaş ve daha sonrası tarama tavsiye edilmektedir.
PSA kıymeti yalnızca kanserde yükselmez. Prostatın güzel huylu büyümesinde, prostat iltihabında (prostatit), cinsel münasebetten daha sonra, sonda takılması üzere teşebbüsler PSA kıymetini yükseltebilir. Tıpkı biçimde PSA kıymetinde düşüklük de kanserin olmadığı manasına gelmez. O yüzden risk faktörleri göz önüne alınarak ve parmakla yapılan muayene kararına bakılırsa karar verilmelidir.
Son senelerda ehemmiyeti gitgide artan multiparametrik prostat MR ile prostat kanseri kuşkusu olan hastalarda teşhiste yardımcı usul olarak yerini almıştır. Ayrıyeten MR yardımıyla tümörün prostatın dışına yayılımı ve lenf bezlerine sıçramaları tespit edilebilir.
PSA pahası, rektal muayene, aile hikayesi ve gerekirse görüntüleme daha sonrası yapılan kıymetlendirme daha sonrası tanıyı nihaileştirmek için biyopsi sonucu alınır. Standart biyopsi metodunda, lokal anestezi altında ultrason eşliğinde prostattan 12 kesim alınır ve patoloji incelemesine gönderilir. MR-ultrason füzyon biyopsisinde ise çekilen MR imgeleri ultrasona aygıtına aktarılarak standart biyopside yapılan rastgele kesim alınmasından farklı olarak kuşkulu odaklardan hedeflenerek biyopsi yapılır.
Prostat Kanseri Derecesi ve Evreleri
Kanserin tedavisinde evreye nazaran planlama yapılır. Tümörün derecelendirilmesinde Gleason skorlaması kullanılır. Derecesi yükseldikçe tümörün riski artmaktadır. Evrelemede ise tümörün prostat ortasındaki ve etrafındaki yayılımı, kandaki PSA bedeli, etraftaki lenf nodlarına yayılması ve bedenin başka organlarına yayılma durumu kullanılır.
Tedavi
Prostat kanseri tanısı konulduktan daha sonra hastalığın evresi ve hastanın yaşı, ek hastalığı üzere özellikler kıymetlendirilerek tedavi seçenekleri sunulur. Etkin izlem, ameliyat, radyoterapi, hormonal tedavi, kemoterapi üzere tedavi yaklaşımları tek başına yada bir arada kullanılmaktadır.
Faal İzlem: Prostat spesifik antijen (PSA) ve rektal muayene ile birlikte nizamlı olarak alınan prostat biyopsileri ile hastanın faal olarak izlenmesi yapılır. İlerleme görülen durumlarda öteki tedavi seçeneklerine geçilebilir. Faal izlemde hedef yavaş ilerleyen ve düşük riskli olduğu tespit edilmiş hastaların gerektiğinde tedavi bahtını kaybetmeyecek biçimde yakından takip edilmesidir. Bu sayede bir küme hastanın gereksiz tedavi alması önlenmiş olur.
Ameliyat: Prostat kanserini büsbütün beden dışına almak için uygulanan cerrahi metottur. Radikal prostatektomi ameliyatında prostat ve etrafındaki doku çıkarılır.
ışınım Tedavisi: Kanserli dokuları ışınım kullanarak tedavi etme biçimidir.Kanser hücrelerini öldürmek için yüksek güçlü ışınlar kullanılır.
Kemoterapi: Kanseri küçültmek yahut öldürmek için özel ilaçlar kullanmak.
Hormon tedavisi: Prostat,erkeklik hormonu testesterona hassas bir organ olduğu için bu tedavi ile kanser hücrelerinin büyümek için gereksinim duydukları hormonları alması engellenir.
Alıntıdır