Prag Şehir Mahkemesi yakın tarihli bir kararında, yapay zeka (AI) sistemi kullanılarak oluşturulan bir görselin telif hakkıyla korunamayacağına karar verdi. Bu, yalnızca insan yaratıcı yaratıcıların eserleri üzerinde telif hakkı talep edebileceğini öngören AB'deki mevcut yasal çizgiye uygundur. Yargıçlar aynı zamanda şunu da açıkladı: Yapay zeka kullanılarak oluşturulan görselleri yayınlayan hiç kimse, bu tür mekanik ürünlerin üçüncü şahıslar tarafından kopyalanmasını ve ticari olarak kullanılmasını önlemek için telif hakkı talebinde bulunamaz.
Duyuru
CMS Almanya hukuk firmasından Winfried Bullinger'a göre, IPKat adlı özel blogun bahsettiği Prag kararı, şu ana kadar çok az tartışılan önemli bir noktayı gündeme getiriyor. Avukat, çevrimiçi olarak Haberler'ye şöyle açıklıyor: “Yapay zekayı kullanırken, bunun, bir insan tarafından yaratılan bir eserde olduğu gibi herhangi bir münhasır hak gerektirmediğinin bilincinde olmak gerekir.” Kıta Avrupası hukuku uyarınca, etten kemikten yaratıcı yazara, ölümünden sonra 70 yıla kadar münhasır bir yararlanma hakkı veriliyor. Bir girişimci birine bir tablo ısmarlayıp parasını ödese bile sonuçta tablo kendisine ait olur ve onu kopyalardan koruyabilir. Yapay zeka araçlarını kullandığımda, “Başkalarının da bu görselleri kullandığı gerçeğine katlanmak zorunda kalıyorum.”
Prag vakasında aktör, OpenAI'nin DALL-E programının kendi web sitesi için bir görüntü oluşturmasını sağladı. Kullanılan ipucu şuydu: “Konferans odası veya Prag'daki bir hukuk firmasının ofisi gibi resmi bir ortamda iş sözleşmesi imzalayan iki tarafın görsel bir temsilini oluşturun.” Eller ayrıntılı olarak gösterilmelidir. Yerel bir hukuk firması olan davalı, internette yayınlanan görseli kopyalayıp ana sayfasında kullandı. Temyiz eden kişi, görseli kullanmanın kendi sorumluluğunda olduğu gerekçesiyle telif hakkı ihlali iddiasında bulundu ve tedbir talebinde bulundu.
Önerilerle birlikte görseller oluşturmak, sipariş edilen bir iş gibidir
Mahkeme daha sonra ilk olarak telif haklarına ilişkin Çek kanununun ve özellikle de bu kanunun 40. maddesinin, bir eserin yazarına, aynı eserin izinsiz kullanımını yasaklama hakkı tanıdığını gözlemlemiştir. Ancak kanunun 5. maddesinin 1. fıkrasında eser sahibinin “eseri meydana getiren gerçek kişi” olduğu belirtilmektedir. Görüntüyü DALL-E'nin yarattığı tartışmasızdı. Ancak temyiz eden kişi, sistemin görüntüyü kendi özel talimatlarına göre oluşturduğunu ve dolayısıyla görüntünün telif hakkına sahip olduğunu savundu.
Yargıçlara göre oyuncu bu iddiayı delillerle destekleyemedi. Bu nedenle ihtiyati tedbir uygulama hakkınız yoktur. Genel olarak yapay zeka tarafından oluşturulan görsel, telif hakkıyla korunan bir eser değildir ve kesinlikle davacıya ait değildir veya kendisi tarafından yazılmamıştır.
Bullinger kararın anlaşılır olduğuna inanıyor. Uzman bu öneriyi, bir patronun bir ressamdan sipariş eseri sipariş etmesine benzetiyor; bu da ressamın hiçbir telif hakkı almayacağı anlamına geliyor. İnsan önerisi en iyi ihtimalle dilsel bir çalışma olarak korunabilir, ancak bu tür bilgisayar komutlarıyla yaratılmış ürünler olarak korunamaz. Üstelik bu gibi durumlarda medyanın kelimelerden görsellere sıçraması da söz konusu oluyor. Bunlar iki farklı ifade biçimidir, öyle ki yalnızca bir örnekten diğerine ilhamdan bahsedebiliriz.
Ek değişiklikler ne zaman koruma eşiğini aşar?
Dava aynı zamanda telif haklarının korunması için gerekli yaratım düzeyine hangi düzeyde insan katılımının ulaşabileceği sorusunu da gündeme getiriyor. Bullinger, prensipte, başkalarının eserlerinden yapılan uyarlamalar için koruma talep etmenin mümkün olduğunu açıklıyor. Ancak kontrastları Photoshop ile rötuşlamak yeterli değildir. Ancak, örneğin bir editörün düzenlemeler yapması, renkleri yeniden yapılandırması ve içeriklere yaratıcı bir şekilde müdahale etmesi durumunda eşik aşılabilir.
Bu bağlamda Bullinger, “Théâtre D'opéra Spatial” davasını ABD Telif Hakkı Bürosu'ndan biraz farklı değerlendiriyor. Jason Allen adında bir adam, Midjourney yapay zeka sistemi kullanılarak oluşturulan görüntüyü Colorado'daki bir sanat fuarına sundu ve 2022'de onunla bir yarışmayı kazandı. 624 ek öneri ve kapsamlı Photoshop revizyonları içeren orijinal AI çıktısı, gerekli yaratıcılık düzeyini sağladı. Allen'ın resmin bütünüyle korunması talebini reddettiler.
Bullinger, Almanya'da bir sanat eserinin yaratıldığı andan itibaren korunduğunu belirtiyor. Bu nedenle mahkemelerin, korumanın korunmaya değer olup olmadığına karar verme yetkisi yoktur. Ancak ABD'de, hukukçuların çok kısıtlayıcı olmasına ve iş tanımını Avrupa'dakinden çok daha kısıtlayıcı bir şekilde yorumlama eğiliminde olmasına rağmen, Telif Hakkı Bürosu ilgili kurallar geliştirmektedir. “Théâtre D'opéra Spatial” örneğinde, değişiklikler Avrupa şartlarında uyarlamalar olarak görülebilir ve potansiyel olarak telif hakkı koruması alabilir. ABD'nin kararı sonuçta daha çok siyasi nitelikteydi. Ancak genel olarak eski kıtada yapay zeka tarafından üretilen ham maddeler değil, yalnızca ek işlemler korunacaktır.
(mho)
Haberin Sonu
Duyuru
CMS Almanya hukuk firmasından Winfried Bullinger'a göre, IPKat adlı özel blogun bahsettiği Prag kararı, şu ana kadar çok az tartışılan önemli bir noktayı gündeme getiriyor. Avukat, çevrimiçi olarak Haberler'ye şöyle açıklıyor: “Yapay zekayı kullanırken, bunun, bir insan tarafından yaratılan bir eserde olduğu gibi herhangi bir münhasır hak gerektirmediğinin bilincinde olmak gerekir.” Kıta Avrupası hukuku uyarınca, etten kemikten yaratıcı yazara, ölümünden sonra 70 yıla kadar münhasır bir yararlanma hakkı veriliyor. Bir girişimci birine bir tablo ısmarlayıp parasını ödese bile sonuçta tablo kendisine ait olur ve onu kopyalardan koruyabilir. Yapay zeka araçlarını kullandığımda, “Başkalarının da bu görselleri kullandığı gerçeğine katlanmak zorunda kalıyorum.”
Prag vakasında aktör, OpenAI'nin DALL-E programının kendi web sitesi için bir görüntü oluşturmasını sağladı. Kullanılan ipucu şuydu: “Konferans odası veya Prag'daki bir hukuk firmasının ofisi gibi resmi bir ortamda iş sözleşmesi imzalayan iki tarafın görsel bir temsilini oluşturun.” Eller ayrıntılı olarak gösterilmelidir. Yerel bir hukuk firması olan davalı, internette yayınlanan görseli kopyalayıp ana sayfasında kullandı. Temyiz eden kişi, görseli kullanmanın kendi sorumluluğunda olduğu gerekçesiyle telif hakkı ihlali iddiasında bulundu ve tedbir talebinde bulundu.
Önerilerle birlikte görseller oluşturmak, sipariş edilen bir iş gibidir
Mahkeme daha sonra ilk olarak telif haklarına ilişkin Çek kanununun ve özellikle de bu kanunun 40. maddesinin, bir eserin yazarına, aynı eserin izinsiz kullanımını yasaklama hakkı tanıdığını gözlemlemiştir. Ancak kanunun 5. maddesinin 1. fıkrasında eser sahibinin “eseri meydana getiren gerçek kişi” olduğu belirtilmektedir. Görüntüyü DALL-E'nin yarattığı tartışmasızdı. Ancak temyiz eden kişi, sistemin görüntüyü kendi özel talimatlarına göre oluşturduğunu ve dolayısıyla görüntünün telif hakkına sahip olduğunu savundu.
Yargıçlara göre oyuncu bu iddiayı delillerle destekleyemedi. Bu nedenle ihtiyati tedbir uygulama hakkınız yoktur. Genel olarak yapay zeka tarafından oluşturulan görsel, telif hakkıyla korunan bir eser değildir ve kesinlikle davacıya ait değildir veya kendisi tarafından yazılmamıştır.
Bullinger kararın anlaşılır olduğuna inanıyor. Uzman bu öneriyi, bir patronun bir ressamdan sipariş eseri sipariş etmesine benzetiyor; bu da ressamın hiçbir telif hakkı almayacağı anlamına geliyor. İnsan önerisi en iyi ihtimalle dilsel bir çalışma olarak korunabilir, ancak bu tür bilgisayar komutlarıyla yaratılmış ürünler olarak korunamaz. Üstelik bu gibi durumlarda medyanın kelimelerden görsellere sıçraması da söz konusu oluyor. Bunlar iki farklı ifade biçimidir, öyle ki yalnızca bir örnekten diğerine ilhamdan bahsedebiliriz.
Ek değişiklikler ne zaman koruma eşiğini aşar?
Dava aynı zamanda telif haklarının korunması için gerekli yaratım düzeyine hangi düzeyde insan katılımının ulaşabileceği sorusunu da gündeme getiriyor. Bullinger, prensipte, başkalarının eserlerinden yapılan uyarlamalar için koruma talep etmenin mümkün olduğunu açıklıyor. Ancak kontrastları Photoshop ile rötuşlamak yeterli değildir. Ancak, örneğin bir editörün düzenlemeler yapması, renkleri yeniden yapılandırması ve içeriklere yaratıcı bir şekilde müdahale etmesi durumunda eşik aşılabilir.
Bu bağlamda Bullinger, “Théâtre D'opéra Spatial” davasını ABD Telif Hakkı Bürosu'ndan biraz farklı değerlendiriyor. Jason Allen adında bir adam, Midjourney yapay zeka sistemi kullanılarak oluşturulan görüntüyü Colorado'daki bir sanat fuarına sundu ve 2022'de onunla bir yarışmayı kazandı. 624 ek öneri ve kapsamlı Photoshop revizyonları içeren orijinal AI çıktısı, gerekli yaratıcılık düzeyini sağladı. Allen'ın resmin bütünüyle korunması talebini reddettiler.
Bullinger, Almanya'da bir sanat eserinin yaratıldığı andan itibaren korunduğunu belirtiyor. Bu nedenle mahkemelerin, korumanın korunmaya değer olup olmadığına karar verme yetkisi yoktur. Ancak ABD'de, hukukçuların çok kısıtlayıcı olmasına ve iş tanımını Avrupa'dakinden çok daha kısıtlayıcı bir şekilde yorumlama eğiliminde olmasına rağmen, Telif Hakkı Bürosu ilgili kurallar geliştirmektedir. “Théâtre D'opéra Spatial” örneğinde, değişiklikler Avrupa şartlarında uyarlamalar olarak görülebilir ve potansiyel olarak telif hakkı koruması alabilir. ABD'nin kararı sonuçta daha çok siyasi nitelikteydi. Ancak genel olarak eski kıtada yapay zeka tarafından üretilen ham maddeler değil, yalnızca ek işlemler korunacaktır.
(mho)
Haberin Sonu