Muhteşem Lig’de birinci yarının akabinde

bencede

New member
Sıkıntı bir seneyi geride bırakırken, 2021-22 döneminin birinci yarısının da sonuna geldik. Dönemin birinci yarısı, son şampiyon Beşiktaş’ın yanı sıra, Fenerbahçe ve Galatasaray’ın da oyun ve skor krizleriyle, Trabzonspor’un etkileyici performansıyla ve bir Muhteşem Lig klasiği olarak bol ölçüde teknik yönetici değişiklikleriyle bitti ve önümüzdeki 10 günlük ortanın akabinde, epey da vakit kaybetmeden kaldığı yerden devam edecek.
Kulüplerimizin maddi durumları ortadayken, bunun üstüne döviz kurunun yarattığı aksilikler da eklenince, yeni yılla bir arada gelen orta transfer devri de evvelki dönemler kadar hareketli olmayabilir. Kesin bir tabirle “olmayacaktır” diyemiyoruz, çünkü kulüplerimiz bugüne kadar da aslında sahip oldukları paraları harcamakla kalmayıp kucak dolusu borçlanma yoluna gittiler. Bunun 2022’de de değişeceğini düşünmek gereksiz bir optimistlik olabilir.
Sayılarla başkan : Trabzonspor
Trabzonspor dönemin birinci yarısını 46 puanla kapadı. Bu her ne kadar Harika Lig’de bir “ilk yarı” performansı olarak yüksek bir puan üzere gözükse de, ligin formatının, pandemi niçiniyle küme düşmenin kalktığı dönemden bu yana bozulmasının doğurduğu bir durumdan, daha uzun bir dönem ve daha hayli maç sayısından kaynaklanıyor. Bildiğiniz üzere, eski ismiyle Birinci Lig, yakın vakit içinderdaki ismiyle Üstün Lig, 1987-88 döneminden itibaren 3 puanlı sistemde oynanmaya başlarken, 1994-95 dönemiyle birlikte 18 gruba sabitlenmişti. Covid ömrümüze girene kadar, yalnızca 2011-12 dönemindeki Harika Final’le formatına müdahale edilen ligimizde de, doğal olarak dönem birinci yarıları 17 hafta sürmekteydi. On sekiz gruplu dönemlerde, 2005-06 döneminde Fenerbahçe’nin 17 haftada topladığı 45 puan, ortalamada maç başına 2.65 üzere çok yüksek bir ortalamaya denk geliyordu. Trabzonspor’un 19 maçta topladığı 46 puanın ortalama karşılığı maç başına 2.42 puan yapıyor. Bu da 18 kadrolu ve 3 puanlı devirdeki en yüksek dokuzuncu ortalama.
1996-97 döneminde Galatasaray ve 1995-96 döneminde Trabzonspor’un 17’şer maçta topladıkları 44’er puan da ortalamada 2.59 maç başına puan demek. 2003-04 döneminde Beşiktaş ve 2004-05 döneminde Fenerbahçe bu sefer 43’er puan toplayarak ortalamada 2.53 puana ulaştı. bir daha 1995-96 döneminde Fenerbahçe, 1999-2000 döneminde Galatasaray ve 2010-11 dönemindeki Trabzonspor da 42’şer puanla ortalamada 2.47’yi yakaladılar ve bu sezonki Trabzonspor’dan ortalamada daha yüksek puan toplamış oldular.

Bütün bunlar Trabzonspor’un sıra dışı bir dönem geçirdiği gerçeğini değiştirmiyor olağan olarak. Abdullah Avcı ve öğrencileri, kentin 40 yıla yaklaşan şampiyonluk hasretine son verme yolunda emin adımlarla ilerliyor. Ligin birinci 15 haftasını mağlubiyetsiz geçen bordo-mavililer, devre bittiğinde 19 maçın 14’ünü kazandı. Otuz altı golle ligin en hayli gol atan ve 14 golle ligin en az gol yiyen kadrosu olan Trabzonspor, boşuna önder olmadığını ilan eder üzere.
Bilhassa gol yollarında tesirli ayaklarının performansı Trabzonspor’u tepeye çıkarttı ve orada tuttu. Trabzonspor, ligde en çok oyuncusu 5 ve üzeri gol atan ekip. Cornelius’un 9, Bakasetas’ın 7, Nwakaeme’nin 6 ve Djaniny’nin 5 golü, Trabzonspor’un attığı gollerin %75’ini oluşturuyor. Gol katkısında da, Trabzonspor’dan daha epeyce oyuncusu 5 ve üzeri gol katkısı veren yalnızca lig ikincisi İH Konyaspor var. Konyaspor’da bu sayı 6’yken (Serdar Gürler, Sokol Cikalleshi, Abdülkerim Bardakçı, Endri Alımlı, Koka ve Guilherme), Trabzonspor’da ise beş (yukarıdaki dörtlüye Marek Hamsik ekleniyor). Lakin Trabzonspor’un bu beşlisinden 3 isim, toplam gol katkısında 10’un da üzerinde; Nwakaeme’nin 6 gol 6 asisti, Bakasetas’ın 7 gol 4 asisti, Cornelius’un ise 9 gol 1 asisti var.

Trabzonspor’un lig başkanına yakışmayan tahminen de tek istatistiği kalesine çektirmiş olduğu şut sayısı. Maç başına kalesine yaklaşık 15 şut çektiren Trabzonspor, bu şutlar için rakiplerine kaliteli konum imkanı vermemesiyle durumu kurtarıyor denebilir. Kalesine çekilen şutların xG ortalaması en düşük ekip Trabzonspor (0.078). Buna %80’in üzerinde kurtarış yüzdesi olan Uğurcan Çakır da eklenince, ligin birinci yarısında rakiplerinin bu şut bonkörlüğü Trabzonspor için hiç sorun yaratmadı.
Konyaspor takipte
Dönemin geride kalan 19 maçı, 57 puanlık daha maç var manasına geliyor. Spor kamuoyunun büyük kısmı, şampiyonluk uğraşındaki puan farklarını daima evvelki şampiyonlarla zikrederek, doruktan kopmayan Konyaspor’a haksızlık ediyor. Fenerbahçe’nin 14, Beşiktaş’ın 18, Galatasaray’ın 19 puan fark yediği birinci yarıda, Konyaspor önderle içindeki puan farkı tek basamaklı bir sayı olan (7 puan) tek kadro. Trabzonspor’un performansından bahsederken çıkan istatistiklerde, Konyaspor’u andığımız istatistiklerin bir kısmı esasen yeşil-beyazlıların niye bulunduğu yerde olduğunu anlatır nitelikte. Az daha sonra, Fenerbahçe ve Galatasaray’ın meseleleri içinde sayacağımız şey ise, Konyaspor’un bir öteki kuvvetli tarafı; takım istikrarı.
Konyaspor, ligin birinci yarısında oynadığı 19 maçın 16’sına tıpkı geri dörtlüyle çıktı; Skubic, Ahmet, Abdülkerim, Guilherme. Orta alanda 8 farklı oyuncu kombinasyonu deneyen Konyaspor, bunlardan en çok kullandığı üçlüyü tam 8 kere kullandı; Soner, Hadziahmetovic, Alımlı. İleri uçta 9 farklı oyuncu kombinasyonuyla maça başlayan Konyaspor, burada da en sık maça başladığı üçlüyü 9 defa kullandı; Serdar, Bytyqi, Cikalleshi. Maçlarında, ligin genel geçer kabul görmüş baş altı ekibi oyunu olan geçiş oyununu da tercih etmeyen İlhan Palut ve öğrencileri, takım istikrarı ile kendi kararlı oyununu birleştirince, ortaya 19 maçının yalnızca 2’sini kaybeden, Fenerbahçe ve Beşiktaş’ı yenerken Trabzonspor’la da birliktee kalan ve yalnızca Galatasaray ve Gaziantep FK’ya mağlup olan bir Konyaspor çıktı. Dönemin ikinci yarısında, onları buraya getiren dar rotasyon bir yorgunluk yahut sakatlık krizi yaşatmaz, şampiyonluk yarışının gerilimi ruhsal olarak kadrosu ve camiayı vurmazsa, görünüşe bakılırsa Trabzonspor’u sonuna kadar kovalamaya en yakın kadro onlar olacak.
Üç İstanbullu
Yazının başında da değindiğimiz üzere, Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray problemli bir dönem geçiriyorlar. Beşiktaş ve Fenerbahçe’nin ikisi de birinci yarının sonlarında teknik yöneticileriyle yollarını ayırdılar ve ikisi de dönemin geri kalanı için kalıcı bir isimle durumunu netleştirebilmiş değil. Galatasaray ise, takım yapısı gereği, elindeki oyucu kümesine daha uygun olan reaktif oyunu oynayabildiği UEFA Avrupa Ligi’ndeki performansı niçiniyle rastgele bir değişikliğe gitmiş değil. Galatasaray’ın bu dönem başında girdiği takım gençleştirmesi, onları ligin en genç ekibi yapıyor. Galatasaray’ın bu dönem alana sürdüğü oyuncularından oluşan dakika yüklü yaş ortalaması 26.8. Fenerbahçe (27.0) ve GZT Giresunspor (27.3), Galatasaray’ı takip eden iki grup.

Galatasaray’ın temel sorunu gol yollarında. Maçlarında yakaladığı penaltısız gol sayısının, gol beklentisine oranı 0.79, yani gol beklentisi üzerinden %79’luk bir çevirme oranı var, ki bu oranın tepe kovalayan gruplarda %100’ün üzerinde olmasını bekleriz. Gerçekten, Trabzonspor’u ligde takip edebiliyor gözüken tek ekip olan Konyaspor’da bu oran 1.17, önder Trabzonspor’da 1.11, doruktan uzak olsa da Beşiktaş’ta 1.12. Bu oranın başkanı Kayserispor’un ise (1.19), sorunu muhakkak ki savunmasında.
Beşiktaş’ı dönem başındaki sakatlık devri ve onun dönüşü önemli biçimde yaraladı. Aboubakar’ın yerine gelen ve kağıt üzerinde ondan daha isimli bir golcü olan Batshuayi, oyun manasında Aboubakar’ın yaptıklarını yapamayınca ve epey parıltılı bir fırsat transferi olan Miralem Pjanic de merkez orta saha kurulumunda hakikat rolü bulamayınca, beklenen skorlar gelmedi. Lakin, üstte değindiğimiz üzere, rakip kalede bunlara karşın beklentiyi aşan Beşiktaş’ta ise temel sorun savunmada. Trabzonspor’un en düzgünü olduğu, “kalesine kaliteli şut çektirmeme” tablosunun (Trabzonspor’un rakiplerinin ortalaması 0.078’di) en sonunda Beşiktaş var. Beşiktaş’ın kalesine çekilen şutların gol beklentisi ortalaması 0.132, yani Trabzonspor’un kalesine çekilmesine müsaade verdiği kalitenin neredeyse iki katı. Bu da, Beşiktaş’ın maçlarında rakiplerinin gol olma mümkünlüğü daha yüksek şutlar çektiği manasına geliyor.

Fenerbahçe’de ise sorunun ismini Galatasaray yahut Beşiktaş’taki kadar kestirmeden koymak pek mümkün değil. Fenerbahçe’nin dönemin birinci yarısındaki sayısal olarak en büyük sorunu performansla ilgili değil, takım kullanmasıyla ilgili bir sayı üzere.
Ligde ve UEFA Avrupa Ligi’nde toplam 25 maça çıkan Fenerbahçe, bu 25 maçta orta alanında 18, ileri ucunda ise 19 farklı oyuncu kombinasyonu kullandı. Şampiyonlar Ligi maçlarından birine altyapı oyuncularıyla gitmek zorunda kalan Beşiktaş’ın bile orta alanda 15, ileri uçta 16 farklı kombinasyon kullandığı dönemde, Fenerbahçe’nin oyununun yeni hoca, yeni diziliş ve yeni oyuncularla başlanan dönemde bir türlü rayına oturamamasının sebeplerinin başında, oyuncuların birbiriyle oynama alışkanlığı edinememesi sayılabilir. İleri uçta, Fenerbahçe üzere epey deneme yapan, Galatasaray, tam 15 farklı oyuncu kombinasyonu denedi, lakin sarı-kırmızılılar en hayli denediği kombinasyonu (Feghouli – Kerem – Diagne) 4 sefer birlikte kullanırken, Fenerbahçe ne orta alanda, ne ileri uçta hiç bir kombinasyonu 3’ten çok denemedi ve 15 kombinasyonu yalnızca 1’er sefer bir arada alana sürdü.
Yeni yıl, yeni umutlar
Dünya’nın, Güneş’in etrafında bir cinsini tamamlamasına oldukça mana yüklenen günümüz ömründe, sembolik de olsa bir şeyin bitip yenisinin başlıyor oluşu birlikteinde umut getiriyor. Covid yüzünden ileride unutmak istediğimiz yıllar olarak anlatacağımız neredeyse kesin olan 2020’nin akabinde, 2021 de virüsün gölgesinde geçti. 2022’nin, gündelik ömrümüzün virüsün tesirinden biraz daha uzaklaşarak normalleşeceği bir yıl olacağını umarak önümüze bakacağız. hem de Trabzonspor’un hasretini sonlandıracağı, Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray’ın, her şeye karşın en azından itibar çabasında vites arttıracağı, Konyaspor ve Başakşehir’in ise Trabzonspor’u yalnız bırakmamak için adımlarını sıklaştırmaya çalışacağı bir dönem ikinci yarısı ise hiç elbet önümüzde.
Hepimize, umutlarımızın taze ve sağlam kalacağı, sıhhat dolu bir yıl diliyorum.
 
Üst