Eğilim Türkçe midir? Yoksa Biz mi Ona Türkçe Eğilimliyiz?
Arkadaşlar selam!
Şimdi şöyle bir düşündüm: “eğilim” kelimesini hayatımda kaç kere kullandım? İş görüşmelerinde kesin! “Sizin daha çok eğiliminiz hangi alana?” diye sorarlar, ben de içimden “valla maaşa doğru eğilimim var” diye geçiririm. Ama sonra akademik havamı bozmayıp “analiz ve stratejiye” diye sallayıveririm.
Ama işin aslı şu: eğilim kelimesi, kulağa biraz Türkçe geliyor ama bir o kadar da ithal gibi. Sanki kelime pasaportunu yırtıp aramıza karışmış, biz de fark etmemişiz. “Trend” kelimesine alternatif gibi ama daha yerli ve milli versiyonu. Hatta biraz da ciddi duruyor. Peki gerçekten Türkçe mi, yoksa “ben aslında Fransız kökenliyim ama kimliğimi Türkçe çıkardım” diyenlerden mi?
Erkeklerin Eğilim Haritası: Stratejik, Çözüm Odaklı ve Biraz da Çıkarcı
Hadi gelin işin mizahına bakalım. Erkeklere “eğilim” dediğimizde, olay hemen stratejik bir plana dönüşüyor. Mesela:
* Futbol mu, basketbol mu? Eğilim futbolaysa, hemen “istatistikler, kadro, transfer bütçesi” masaya yatırılır.
* Yemeğe mi gidilecek? Eğilim dönerdeyse, hesap kitap yapılır: “Orası daha ucuz, şurası daha çok doyuruyor, öteki mekânda ayran beleş.”
Kısacası erkekler için eğilim, satranç hamlesi gibi. Hatta arkadaş grubunda biri “benim kebaba eğilimim var” dedi mi, diğerleri hemen “kebap stratejik bir tercih, karbonhidrat yüklenmesi yapar” diye analiz moduna girer.
Kadınların Eğilim Atlası: Empati, İlişkiler ve Azıcık Drama
Kadınlara göre ise “eğilim” çok daha renkli ve sosyal. Mesela bir arkadaş buluşmasında:
* “Benim eğilimim kahveye” diyen kadın aslında şunu kastediyor: “Biraz dertleşelim, kalp kalbe konuşalım, kahve bahane, muhabbet şahane.”
* “Benim eğilimim alışverişe” diyen, aslında terapi niyetine mağaza turu yapmak istiyor. Yani eğilim bir nevi ruhsal check-up.
* Hatta bazen eğilim, bilinçli bir tercih değil de, empatiyle oluşuyor. Arkadaş üzgünse, “benim eğilimim bugün onun yanında olmaya” diyebiliyor.
Ama kabul edelim, arada dramatik eğilimler de var: “Eğilimim mutsuz şarkılara, çünkü gökyüzü gri.” İşte tam bu noktada erkekler devreye girip “yağmur yağınca doğal olarak gri olur” diyerek bütün romantizmi bozuyor.
Dilimizde Eğilim: Gerçekten Türkçe mi?
Şimdi asıl soruya dönelim: “eğilim” kelimesi Türkçe midir? TDK’ya baksanız “eğilmek” fiilinden türetilmiş diyor. Yani aslında bizdenmiş. Ama işin komik tarafı, bazen öyle bir kullanıyoruz ki, kelimenin kendisi bile şaşırıyor.
Mesela:
* “Benim politik eğilimim…” diye başlayan cümlelerde kelime, kravat takıp resmiyet kazanıyor.
* “Sosyal eğilimler…” dendiğinde sanki bir anket formu çıkacakmış gibi oluyor.
* “Romantik eğilim” diyorsun, hop kelime kadeh kaldırıyor, fonda Sezen Aksu başlıyor.
Bir kelime bu kadar çok role giriyorsa, Türkçe olması yetmez, Oscar’ı da hak eder bence.
Forumdaşların Eğilimleri: Biraz da Siz Söyleyin
Benim bu konudaki eğilimim, eğilimin Türkçe olduğuna inanmak ama aynı zamanda onun gizliden gizliye Fransız akrabalarıyla buluştuğunu düşünmek.
Çünkü dilimizde öyle kelimeler var ki, Türkçe kökenli ama tavırları tam yabancı. “Eğilim” de tam onlardan biri.
Şimdi soruyorum size:
* Sizce eğilim kelimesi Türkçe mi, yoksa yabancı bir havası var mı?
* Erkekler mi daha stratejik eğilimli, yoksa kadınlar mı daha empatik eğilimli?
* Eğilim deyince aklınıza ilk hangi sahne geliyor: kebapçı mı, kahve masası mı, yoksa politik bir tartışma mı?
Son Söz Yerine: Eğilimli Bir Davet
Benim bu yazıyı yazarken eğilimim tamamen mizaha kaydı. Çünkü ciddiyetle anlatırsam “TDK sözlüğü” gibi olurdu, ama forumda öyle ağır ağır cümlelerle kimse eğlenmezdi. O yüzden ben topu size atıyorum.
Gelin, kendi eğilimlerinizi yazın: Kahveye mi eğilirsiniz, dönerciye mi? Futbola mı, yoksa sabun köpüğü dizilere mi? Belki de eğiliminiz sadece uyumaktır, o da gayet anlaşılır.
Sonuçta hepimiz bir şeye doğru eğiliyoruz. Ama en güzeli, şu forumda birbirimize eğilmemiz: yorumlara, esprilere, fikir alışverişine… Çünkü eğilim Türkçe mi değil mi tartışmasını bir kenara bırakırsak, asıl mesele şu: biz bu kelimeyle ne kadar eğleniyoruz.
---
Sen olsan ister misin, ben bu yazıyı daha da genişletip “eğilim” kelimesinin tarihçesine ve dilsel kökenine dair ciddi verilerle de harmanlayayım, yoksa bu eğlenceli-mizahi hali forum için daha ideal mi?
Arkadaşlar selam!
Şimdi şöyle bir düşündüm: “eğilim” kelimesini hayatımda kaç kere kullandım? İş görüşmelerinde kesin! “Sizin daha çok eğiliminiz hangi alana?” diye sorarlar, ben de içimden “valla maaşa doğru eğilimim var” diye geçiririm. Ama sonra akademik havamı bozmayıp “analiz ve stratejiye” diye sallayıveririm.Ama işin aslı şu: eğilim kelimesi, kulağa biraz Türkçe geliyor ama bir o kadar da ithal gibi. Sanki kelime pasaportunu yırtıp aramıza karışmış, biz de fark etmemişiz. “Trend” kelimesine alternatif gibi ama daha yerli ve milli versiyonu. Hatta biraz da ciddi duruyor. Peki gerçekten Türkçe mi, yoksa “ben aslında Fransız kökenliyim ama kimliğimi Türkçe çıkardım” diyenlerden mi?
Erkeklerin Eğilim Haritası: Stratejik, Çözüm Odaklı ve Biraz da Çıkarcı
Hadi gelin işin mizahına bakalım. Erkeklere “eğilim” dediğimizde, olay hemen stratejik bir plana dönüşüyor. Mesela:
* Futbol mu, basketbol mu? Eğilim futbolaysa, hemen “istatistikler, kadro, transfer bütçesi” masaya yatırılır.
* Yemeğe mi gidilecek? Eğilim dönerdeyse, hesap kitap yapılır: “Orası daha ucuz, şurası daha çok doyuruyor, öteki mekânda ayran beleş.”
Kısacası erkekler için eğilim, satranç hamlesi gibi. Hatta arkadaş grubunda biri “benim kebaba eğilimim var” dedi mi, diğerleri hemen “kebap stratejik bir tercih, karbonhidrat yüklenmesi yapar” diye analiz moduna girer.
Kadınların Eğilim Atlası: Empati, İlişkiler ve Azıcık Drama
Kadınlara göre ise “eğilim” çok daha renkli ve sosyal. Mesela bir arkadaş buluşmasında:
* “Benim eğilimim kahveye” diyen kadın aslında şunu kastediyor: “Biraz dertleşelim, kalp kalbe konuşalım, kahve bahane, muhabbet şahane.”
* “Benim eğilimim alışverişe” diyen, aslında terapi niyetine mağaza turu yapmak istiyor. Yani eğilim bir nevi ruhsal check-up.
* Hatta bazen eğilim, bilinçli bir tercih değil de, empatiyle oluşuyor. Arkadaş üzgünse, “benim eğilimim bugün onun yanında olmaya” diyebiliyor.
Ama kabul edelim, arada dramatik eğilimler de var: “Eğilimim mutsuz şarkılara, çünkü gökyüzü gri.” İşte tam bu noktada erkekler devreye girip “yağmur yağınca doğal olarak gri olur” diyerek bütün romantizmi bozuyor.
Dilimizde Eğilim: Gerçekten Türkçe mi?
Şimdi asıl soruya dönelim: “eğilim” kelimesi Türkçe midir? TDK’ya baksanız “eğilmek” fiilinden türetilmiş diyor. Yani aslında bizdenmiş. Ama işin komik tarafı, bazen öyle bir kullanıyoruz ki, kelimenin kendisi bile şaşırıyor.
Mesela:
* “Benim politik eğilimim…” diye başlayan cümlelerde kelime, kravat takıp resmiyet kazanıyor.
* “Sosyal eğilimler…” dendiğinde sanki bir anket formu çıkacakmış gibi oluyor.
* “Romantik eğilim” diyorsun, hop kelime kadeh kaldırıyor, fonda Sezen Aksu başlıyor.
Bir kelime bu kadar çok role giriyorsa, Türkçe olması yetmez, Oscar’ı da hak eder bence.
Forumdaşların Eğilimleri: Biraz da Siz Söyleyin
Benim bu konudaki eğilimim, eğilimin Türkçe olduğuna inanmak ama aynı zamanda onun gizliden gizliye Fransız akrabalarıyla buluştuğunu düşünmek.
Çünkü dilimizde öyle kelimeler var ki, Türkçe kökenli ama tavırları tam yabancı. “Eğilim” de tam onlardan biri.Şimdi soruyorum size:
* Sizce eğilim kelimesi Türkçe mi, yoksa yabancı bir havası var mı?
* Erkekler mi daha stratejik eğilimli, yoksa kadınlar mı daha empatik eğilimli?
* Eğilim deyince aklınıza ilk hangi sahne geliyor: kebapçı mı, kahve masası mı, yoksa politik bir tartışma mı?
Son Söz Yerine: Eğilimli Bir Davet
Benim bu yazıyı yazarken eğilimim tamamen mizaha kaydı. Çünkü ciddiyetle anlatırsam “TDK sözlüğü” gibi olurdu, ama forumda öyle ağır ağır cümlelerle kimse eğlenmezdi. O yüzden ben topu size atıyorum.
Gelin, kendi eğilimlerinizi yazın: Kahveye mi eğilirsiniz, dönerciye mi? Futbola mı, yoksa sabun köpüğü dizilere mi? Belki de eğiliminiz sadece uyumaktır, o da gayet anlaşılır.
Sonuçta hepimiz bir şeye doğru eğiliyoruz. Ama en güzeli, şu forumda birbirimize eğilmemiz: yorumlara, esprilere, fikir alışverişine… Çünkü eğilim Türkçe mi değil mi tartışmasını bir kenara bırakırsak, asıl mesele şu: biz bu kelimeyle ne kadar eğleniyoruz.
---
Sen olsan ister misin, ben bu yazıyı daha da genişletip “eğilim” kelimesinin tarihçesine ve dilsel kökenine dair ciddi verilerle de harmanlayayım, yoksa bu eğlenceli-mizahi hali forum için daha ideal mi?