Bir ‘VAR’mış bir yokmuş

bencede

New member
Pahalı beIN SPORTS okuyucuları; yıllar evvel IFAB’ın koordinatörlüğünde ve Genel Sekreter Lucas BRUD’ın organizatörlüğünde, Amsterdam Arena Kompleksi toplantı salonlarında düzenlenen ve David ELLERAY’ın sunumlarıyla zenginleştirilmiş ve UEFA’ya üye federasyon temsilcilerinin geniş kapsamlı iştirakleriyle düzenlenen birinci VAR Strateji Toplantısına; Türkiye Futbol Federasyonu ismine vaktin TFF Eğitim Danışmanı bugünlerin UEFA Hakem Şura Lideri Roberto ROSETTI ve devrin MHK Eğitim Sorumlusu Hakan ÖZKAN ile birlikte katılan ve Spor Toto Üstün Lig’de VAR uygulaması sürecinde gerek hakem gerekse de VAR hakemi olarak epey sayıda üst seviye maça çıkmış olan eski ve tecrübeli bir FIFA hakemi olarak VAR konusuna; birinci VAR koordinatörü Murat ILGAZ ve şimdiki VAR koordinatörü Barış ŞİMŞEK ile bir arada Türkiye’deki en hakim isimlerden birisi olduğumu söz ederek haftalık değerlendirmeme başlamak istiyorum.
İnanın bana VAR uygulamasına birinci geçen ‘referans ülke’ pozisyonundaki Hollanda’da bile birinci uygulamalarda Görüntü Operatörü olmadığı üzere VAR hakemi monitörün başında, tek başına ekrandan uygun kamera açılarını seçerek, ileri-geri sarma aparatıyla tespitleri kendisi yapıyor ve maçın hakemine tespitini o şartlarda telsiz sisteminden iletebiliyordu! EREDIVISE grubu Herakles’in bir kupa maçında gerçekleştirilen deneme uygulamasında, elimde o ileri-geri sarma aparatı ve az sayıdaki kamera ile yaşadığım gerilim dün üzere aklımda!
Görüntü Hakemliğin Uygulama Prensipleri çabucak hemen Tam Manasıyla Keşfedilemedi!
Bugünlerde ise tüm teknolojik takviyelerle VAR Odasında (VOR), yardımcısı (AVAR) ve Görüntü Operatörü (VRO) ile birlikte “sessiz film” soğukluğunda tüm konumları bir “Ferrari Pilotu” dikkati ve soğukkanlılığında izlemesi ve daima yanlışsız müdahalelerle hakikat kararlar vermesi beklenen Görüntü Hakemlerinin (VAR); ülkemiz şartlarında VAR sisteminin mantığı hala tam olarak kavranılmadığı ve öğrenmeye de bir fazlaca kimsenin bir merakı olmadığı için, gerekli gereksiz ve sıklıkla zalimce ve cahilce eleştirildiğini gözlemlemekte ve üzülmekteyim.
Bu sebeple, VAR uygulaması hakkında çoğunlukla aktüel bilgi ve değerlendirmelere bu sayfalarda yer vermeyi düşünüyorum.
VAR Hakemlerinin performansı 14’üncü haftada üst düzeydeydi!
Bu hafta oynanan karşılaşmalarda, VAR hakemleri hakikat müdahalelerle oyuna katkı sağladılar ve gereksiz ya da ‘müdahale çizgisi’ ötesinde tek bir kusurlu yorum yapmadılar.
M.Başakşehir – Altay maçının 28’inci dakikasında, VAR hakemi; Altay’lı Murat Akça’nın ceza alanı içerisinde potansiyel bir elle oynama durumu incelemesinde; açık ve net bir elle oynamaya dair delil görmediği için Hakeme bir izleme (on field review-OFR) davetinde bulunmadı ve doğrusunu yaptı.

Adana Demirspor – Kasımpaşa maçında 73 ve 88’inci dakikalarda penaltı beklenen ve penaltı olmayan konumlarda VAR hakemi haklı olarak bir izleme davetinde bulunmadı.

FTA Antalyaspor – A. Alanyaspor maçının son dakikasında atılan ve ofsayt kuşkusu olan 3’üncü golden daha sonra, maçın hakemi başarılı idaresine yakışmayan bir biçimde VAR incelemesi tamamlanmadan başlama vuruşu ile oyunu başlatmış oldu. Şayet gol öncesi durum ofsayt bile olsa artık oyun bir daha başlamış olduğu için VAR hakemi bu karara müdahale edemeyecekti!

Ç. Rizespor – Y. Kayserispor maçının 45’inci dakikasında doğal pozisyondaki kolunu, beklenmedik biçimde kendisine yönelen toptan kaçıran Ç.Rizesporlu Cemali Sertel’in kazara koluna çarpan topta VAR hakemi, maçın hakeminin hakikat yorumuna bir müdahalede bulunmadı ve örnek bir karar daha verilmiş oldu.

Gaziantep FK – İH Konyaspor maçında ise VAR hakemi; hakemin görüş alanının haricinde ve görülme talihi olmayan bir anda, Djilobodgi’nin Mpoku’yu iki eliyle bileğinden kuvvetle tutarak bozup indirdiği konuma örnek bir müdahalede bulundu; penaltının atlanmasını engellediği üzere 72’de atılan Konyaspor golünde yanlışlı kaldırılmış olan ofsayt bayrağını da bertaraf ederek gol verilmesini sağladı.

Beşiktaş – GZT Giresunspor maçında VAR hakemi; maçın 17’nci dakikasında, yer aldığı nokta itibariyle hakemin kendisinin tespit edemeyeceği alanda gerçekleşen Rossier’in elle oynamasında hakemi monitörden izlemeye davet ederek net bir penaltının kaçmasını engellemiş oldu. Üstelik 36’da hakemin Necip’e göstermiş olduğu kusurlu sarı karta müdahale ederek açık ve bariz olan önemli faulden kaynaklanan kırmızı kartın gösterilmesini sağladı.

DG Sivasspor – A. Hatayspor maçının 20’nci dakikasında kanaatimce yoruma açık ve yanlışlı verilen penaltı sonucunda -Gradel teması almak için Kamil Ahmet’in önüne bacağını kendisi açmıştı-; VAR hakemi karara bir müdahalede bulunamazdı! Çünkü, bu tip temaslı ihlal ve düşmelerde Görüntü Hakem; maçın hakemi konumu bakılırsarek kendisi bir karar vermiş ise; elinde bu durumun tam aksini ispat eden bir delil (görüntü ve resim) ya da hakemle bağlantıya dayanan farklı bir ihlal tespiti yapılmadığı sürece (mesela aldatmaya dair net bir ispat ortaya konulamadığında) açık ve net epeyce büyük bir yanılgı olmaması şartıyla sürece ve karara karışamaz ve hakemi monitöre davet edemez. Hakemin sonucu temeldir.
V. Fatih Karagümrük – Trabzonspor maçında ise bir daha VAR hakemi; hakemin 13’üncü dakikada kaçırmış olduğu Luckassen-Djaniny penaltısında hakemi monitöre çağırarak penaltının atlanmasını engellemiş oldu. bir daha penaltı atışında, her iki ayağıyla kale çizgisi önüne çıkan Kaleci Viviano’nun ihlaline müdahale ederek kurallar gereği penaltının yenidenını sağlamış oldu.
ÖK Yeni Malatyaspor – Galatasaray maçının 34’üncü dakikasında Nelsson-Adem Büyük içinde gerçekleşen ve her iki oyuncunun da topla oynama talihinin fazlaca az olduğu yavaşça itme ihtimalli temasa VAR hakemi; VAR uygulama prensipleri gereği; epeyce açık ve net ya da gözden kaçırılmış güçlü bir itme ve bu itmenin topla oynama bahtını engellemiş olması üzere delilli sonuçları olmadığı sürece müdahale edemezdi ve etmedi. Bu biçim ikili gayretlerde hakem yorumu ve sonucu temeldir. Çabucak ardından Malatyaspor’lu Sadık’ın topla oynamak için Emre’yle ceza alanında girmiş olduğu uğraşta ise; konuma hakem hakim olduğu ve gayretin tamamını yakından ve net görmüş olduğu ve Sadık bu riskli atılımında topa vurmayı başarmış olduğu için hakem yorumuna giren bu usul alanlarda VAR hakemi hakem sonucuna bir müdahalede bulunamaz ve burada da bulunmadı.

Haftanın son maçı olan Göztepe-Fenerbahçe karşılaşmasında ise VAR hakemine rutin konum denetimleri haricinde oldukça bir iş düşmedi.

Özetle, futbol oyun kuralları ve VAR protokol ve uygulama talimatları manasında VAR hakemleri 14’üncü haftada pek başarılıydılar. Genel manada başarılı geçen haftanın tüm hakemlerini ve VAR hakemlerini kutluyor muvaffakiyetler ve sağlıklı günler diliyorum.
 
Üst