ahmetbeyler
New member
değişen teknolojinin getirdiği suratın ve ulaşılabilirliğin yarattığı globalleşmeye karşın bireylerin birinci olarak kendileri ile olan bağlantı bağlarının gitgide açılması ötürüsıyla seyreden depresyon hali, dünyanın çeşitli coğrafyalarında farklı etkenlerin tetikleyici ögeleriyle bir arada karşımıza çıkıyor. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü‘nde (MIT) Toplumsal Bilimler ve Teknoloji Bilimleri Bölümü’nden Sosyolog Prof. Dr. Sherry Turkle tarafınca kaleme alınan ‘bir arada Yalnızlık’ kitabında, “Teknolojiyle birbirimize bağlıyız lakin hepimiz yalnızız” formunda özetlenen bu durum, son senelerda uzmanların birfazlaca araştırmasına da bahis oldu. Prof. Dr. Nevzat Yüksel’in ‘İntiharın Nörobiyolojisi’ isimli çalışmasına nazaran de, Avrupa’da intihar teşebbüsünde bulunan bireylerin çoğunluğu bekar, dul ya da yalnız yaşıyor.
Bilhassa pandemi devrinde fiziki toplumsallaşmanın neredeyse sıfıra indirgendiği uzun bir vaktin akabinde, toplumla olan bağların kısıtlı bir çerçevede sürdürülmeye çalışıldığı bu devirde, belirsizliğin yarattığı kırgın ruh halleri, insanları daha da yalnızlaştırıyor. Avrupa Birliği (AB) Komitesine bağlı Ortak Araştırma Merkezi’nin yayımladığı ‘yalnızlık ve toplumsal izolasyon’ temalı rapora bakılırsa, Kovid-19 salgınının birinci aylarında kendini yalnız, gerilimli ya da mutsuz hissedenlerin oranı yüzde 25‘e kadar çıktı. Bu oran 2016 yılında yapılan misal bir anket araştırmasında bildirilen yalnızlık seviyelerinin iki katından fazla.
Tam da bu cins problemlere tahlil bulabilmek ismine birtakım ülkelerin harekete geçen resmi makamları, sivil toplum kuruluşları bünyesinde yürütülen çalışmaların yanı sıra, bakanlık seviyesinde de ‘yalnızlığı’ durdurmanın yahut denetim altına almanın yollarını arıyor. Ocak 2018’de İngiltere’de kurulan birinci Yalnızlık Bakanlığı’nın akabinde Japonya’nın da geçtiğimiz yıl Yalnızlık Bakanlığı’nı kurması, milyonlarca insanın muzdarip olduğu izolasyon halinin resmi olarak fark edildiğinin de habercisiydi.
Küratör ve kültür-sanat gazetecisi Menekşe Gülben da bu gelişmeden esinlenerek, tüm dünyada artan yalnız insan sayısı ve intihar olaylarına istinaden bir hikaye kitabı yazdı. Muharririn birinci kitabı olma özelliği de taşıyan ‘Yalnızlık Bakanlığı’nı kendi bakış açısıyla anlatarak mevzuya dair Sputnik’e değerlendirmelerde bulundu.
Yalnızlık Bakanlığı/Menekşe Gülben
© Fotoğraf
‘Yalnızlık hem ruhsal birebir vakitte toplumsal bir sorun, sorgulayan ve düşünen biraz da hisleriyle hareket eden insanların birçok vakit yalnız olduğunu görüyoruz’
Yalnızlığı derin bir sessizlik bulunmasına karşın garipsenen, korkulan lakin ortasında var olmaya çalışılan bir hal olarak nitelendiren Gülben, ülkelerin bu mevzuya dair bakanlık üniteleri oluşturmasının maksatlarına değinerek, “Amaçları intihar ve izolasyon ile baş etmek. Beşerler farklı olduklarında, farklı göründüklerinde ya da hissettiklerinde, farklı düşündüklerinde, ortak sorumluluğa dâhil olamayabilirler. bu biçimdece toplumun haricinde kalırlar. Yalnızlık hem ruhsal tıpkı vakitte toplumsal bir sorun. Devletlerin bunun farkında olması, bu mevzunun değeri yardımıyla bir bakanlık kurması küçümsenmeyecek bir sorun olduğunun ispatıdır. Sıkıntılar biter mi, natürel ki hayır, lakin azalabilir. Sorgulayan, düşünen biraz da hisleriyle hareket eden insanların birden fazla vakit yalnız olduğunu görürüz. Sanatkarlar, müellifler, şairler birçok vakit yalnızlardır; buna gereksinim duyarlar. Lakin yapayalnızlık insanın anne rahminden bu yana alışık olmadığı bir sessizlik hali. Bu sessizlik öldürücü olabilir, ölmemek için zihin ekseriyetle gerçekliği yitirir. Bunlara da meczup denilir ve aslına bakarsanız halihazırda haricinde var oldukları toplumun biraz daha dışına itilirler. Bu sorunun bitmesi için evvela çocuk sahibi olmak isteyen herkesin sıkı bir eğitimden geçmesi lazım zira yalnızlık hayli katmanlı bir husus lakin en değerli katmanı anne ile bebek ilişkisi” dedi.
‘Teknoloji yüzünden her şey geçersizleşti, hisler yok oldu’
süratle gelişen teknolojinin insanlığı yalnızlaştırdığı araştırmalarına katıldığını belirten Gülben, dünya olarak düzmece bir seyahate adım atıldığını, teknoloji yüzünden her şeyin sahteleşerek hislerin yok olduğunu düşündüğünü söyleyerek, “Bir meyyitin gerisinden gözyaşı dökülen bir emoji nazaranbiliyoruz ya da sokağa aylarca çıkmadan toplumsal medyada yaşayan insanlara şahit olabiliyoruz. Teknoloji insanı öldürüyor lakin insan hala hiç bir şeyin farkında değil” halinde örnekler verdi.
‘Gerçek vücutlarımız artık fazlaca da muhtaçlık duyulan bir şey olmayacak, her insanın bir avatarı olacak sanal dünyada, insanlığın mevti başladı’
Gülben, dünyanın virüs ‘bahanesiyle’ boyut değiştirdiğini söyleyerek şu tabirleri kullandı:
“Dünya virüs mazeretiyle bir boyut değiştiriyor, her şey küçük kutular ekranlar aracılığıyla gerçekleşecek, gerçek vücutlarımız artık epey da muhtaçlık duyulan bir şey olmayacak, her insanın bir avatarı olacak sanal dünyada. Yani insanın mevti başladı. Yalnızlaştık, yalnızlaşacağız, virüsten ölmeyenler vakit içinde intihar edecek ya da delirecek, kalanlar sanal dünyadaki başarılarıyla anılacak. Başlar fazlaca karışacak zira hepimiz dünyada kalabilmek için kolektif olarak oldukcalu kişilik bozukluğuna gerçek zorlanıyoruz. Fakat sorarsanız, bir tıkla birfazlaca şey yapabilmek özgürlüktür. Ne hoş, bakış açıları içindeki fark, robot ve insan farkı olarak ayrıştıracak toplumu. İnsan kalmayı seçenlerin epey olması en büyük dileğim. Kitapta bu mevzuyu Yıldız karakteri üzerinden anlattım, Yıldız hizmet bölümünde gündelik işlere gidiyor ama robotların yükselişinden ödü kopuyor, hem müzikçi olmak istiyor kazandığı paralarla şan dersi alıyor tıpkı vakitte falcılık ismi altında uydurma umutlar dağıtıyor. Yıldız’ın dehşetleri günümüz hayalleri olan, kendi yeteneklerinin robotlar yardımıyla değersizleşeceği kaygısıyla, dünyaya aidiyet sorunu yaşayan herkesi temsil ediyor.”
İnsanlık için ‘salyangoz’ benzetmesi
Kitabında sıkça salyangoz metaforu kullanan Gülben, bu tercihini açıklayarak, “Kullandım zira salyangoz sürünerek yaşar, hermafrodittir, keyfine göre bayan keyfine göre erkektir, basitçe ölür, daha kolaylıkla yaşar. Tıpkı bizim aşikâr kalıplara zorlanmamış halimiz üzeredir ya da bundan daha sonra dönüşeceğimiz hal üzere. Salyangoz bir insandır zira insan bir salyangozdur” biçiminde konuştu.
‘Yalnızlık dünyanın karşı karşıya kaldığı en kıymetli sorun olacak’
Kitabını yazmaya hiç bir vakit karar vererek başlamadığının altını çizen Gülben, niye bu mevzuyu seçtiğini ise şu biçimde deklare etti:
“Kendiliğinden yazdığım hususların ortak teması yalnızlık oldu. Araştırdıkça da bu mevzunun yalnızca benim değil devletlerin bile gündeminde olduğunu öğrendim. Utanılacak bir durum olmadığını, kimi vakit bir seçim olduğunu kimi vakit de bir mecburiyet olduğunu anlatabilmek için içsel olarak empati kurulabilir hikayeler yazdım. Yalnızlık dünyanın karşı karşıya kaldığı en kıymetli sorun olacak. Fakat tek tıkla konsere, alışverişe ya da sanal gezintiye gidebilen avatarlar bundan şikayet etmeyeceklerdir, eminim.”
‘Bu dünya için ziyadesiyle hassasım lakin fazlaca da öfkeliyim’
Sputnik’in psikolojiyle ilgilenmesinin şahsi niçinleri olup olmadığına dair sorusunu yanıtlayan müellif, “Olmaz mı; psikolojim fazlaca bozuk zira bu dünya için ziyadesiyle hassasım. Lakin hayli da öfkeliyim. Hassasiyet ve öfke içinde gidip geliyorum. Öteki yandan psikanalize ilgim karakterlerimi oluşturmamda da yardımcı oluyor” dedi.
Bilhassa pandemi devrinde fiziki toplumsallaşmanın neredeyse sıfıra indirgendiği uzun bir vaktin akabinde, toplumla olan bağların kısıtlı bir çerçevede sürdürülmeye çalışıldığı bu devirde, belirsizliğin yarattığı kırgın ruh halleri, insanları daha da yalnızlaştırıyor. Avrupa Birliği (AB) Komitesine bağlı Ortak Araştırma Merkezi’nin yayımladığı ‘yalnızlık ve toplumsal izolasyon’ temalı rapora bakılırsa, Kovid-19 salgınının birinci aylarında kendini yalnız, gerilimli ya da mutsuz hissedenlerin oranı yüzde 25‘e kadar çıktı. Bu oran 2016 yılında yapılan misal bir anket araştırmasında bildirilen yalnızlık seviyelerinin iki katından fazla.
Tam da bu cins problemlere tahlil bulabilmek ismine birtakım ülkelerin harekete geçen resmi makamları, sivil toplum kuruluşları bünyesinde yürütülen çalışmaların yanı sıra, bakanlık seviyesinde de ‘yalnızlığı’ durdurmanın yahut denetim altına almanın yollarını arıyor. Ocak 2018’de İngiltere’de kurulan birinci Yalnızlık Bakanlığı’nın akabinde Japonya’nın da geçtiğimiz yıl Yalnızlık Bakanlığı’nı kurması, milyonlarca insanın muzdarip olduğu izolasyon halinin resmi olarak fark edildiğinin de habercisiydi.
Küratör ve kültür-sanat gazetecisi Menekşe Gülben da bu gelişmeden esinlenerek, tüm dünyada artan yalnız insan sayısı ve intihar olaylarına istinaden bir hikaye kitabı yazdı. Muharririn birinci kitabı olma özelliği de taşıyan ‘Yalnızlık Bakanlığı’nı kendi bakış açısıyla anlatarak mevzuya dair Sputnik’e değerlendirmelerde bulundu.
Yalnızlık Bakanlığı/Menekşe Gülben
© Fotoğraf
‘Yalnızlık hem ruhsal birebir vakitte toplumsal bir sorun, sorgulayan ve düşünen biraz da hisleriyle hareket eden insanların birçok vakit yalnız olduğunu görüyoruz’
Yalnızlığı derin bir sessizlik bulunmasına karşın garipsenen, korkulan lakin ortasında var olmaya çalışılan bir hal olarak nitelendiren Gülben, ülkelerin bu mevzuya dair bakanlık üniteleri oluşturmasının maksatlarına değinerek, “Amaçları intihar ve izolasyon ile baş etmek. Beşerler farklı olduklarında, farklı göründüklerinde ya da hissettiklerinde, farklı düşündüklerinde, ortak sorumluluğa dâhil olamayabilirler. bu biçimdece toplumun haricinde kalırlar. Yalnızlık hem ruhsal tıpkı vakitte toplumsal bir sorun. Devletlerin bunun farkında olması, bu mevzunun değeri yardımıyla bir bakanlık kurması küçümsenmeyecek bir sorun olduğunun ispatıdır. Sıkıntılar biter mi, natürel ki hayır, lakin azalabilir. Sorgulayan, düşünen biraz da hisleriyle hareket eden insanların birden fazla vakit yalnız olduğunu görürüz. Sanatkarlar, müellifler, şairler birçok vakit yalnızlardır; buna gereksinim duyarlar. Lakin yapayalnızlık insanın anne rahminden bu yana alışık olmadığı bir sessizlik hali. Bu sessizlik öldürücü olabilir, ölmemek için zihin ekseriyetle gerçekliği yitirir. Bunlara da meczup denilir ve aslına bakarsanız halihazırda haricinde var oldukları toplumun biraz daha dışına itilirler. Bu sorunun bitmesi için evvela çocuk sahibi olmak isteyen herkesin sıkı bir eğitimden geçmesi lazım zira yalnızlık hayli katmanlı bir husus lakin en değerli katmanı anne ile bebek ilişkisi” dedi.
‘Teknoloji yüzünden her şey geçersizleşti, hisler yok oldu’
süratle gelişen teknolojinin insanlığı yalnızlaştırdığı araştırmalarına katıldığını belirten Gülben, dünya olarak düzmece bir seyahate adım atıldığını, teknoloji yüzünden her şeyin sahteleşerek hislerin yok olduğunu düşündüğünü söyleyerek, “Bir meyyitin gerisinden gözyaşı dökülen bir emoji nazaranbiliyoruz ya da sokağa aylarca çıkmadan toplumsal medyada yaşayan insanlara şahit olabiliyoruz. Teknoloji insanı öldürüyor lakin insan hala hiç bir şeyin farkında değil” halinde örnekler verdi.
‘Gerçek vücutlarımız artık fazlaca da muhtaçlık duyulan bir şey olmayacak, her insanın bir avatarı olacak sanal dünyada, insanlığın mevti başladı’
Gülben, dünyanın virüs ‘bahanesiyle’ boyut değiştirdiğini söyleyerek şu tabirleri kullandı:
“Dünya virüs mazeretiyle bir boyut değiştiriyor, her şey küçük kutular ekranlar aracılığıyla gerçekleşecek, gerçek vücutlarımız artık epey da muhtaçlık duyulan bir şey olmayacak, her insanın bir avatarı olacak sanal dünyada. Yani insanın mevti başladı. Yalnızlaştık, yalnızlaşacağız, virüsten ölmeyenler vakit içinde intihar edecek ya da delirecek, kalanlar sanal dünyadaki başarılarıyla anılacak. Başlar fazlaca karışacak zira hepimiz dünyada kalabilmek için kolektif olarak oldukcalu kişilik bozukluğuna gerçek zorlanıyoruz. Fakat sorarsanız, bir tıkla birfazlaca şey yapabilmek özgürlüktür. Ne hoş, bakış açıları içindeki fark, robot ve insan farkı olarak ayrıştıracak toplumu. İnsan kalmayı seçenlerin epey olması en büyük dileğim. Kitapta bu mevzuyu Yıldız karakteri üzerinden anlattım, Yıldız hizmet bölümünde gündelik işlere gidiyor ama robotların yükselişinden ödü kopuyor, hem müzikçi olmak istiyor kazandığı paralarla şan dersi alıyor tıpkı vakitte falcılık ismi altında uydurma umutlar dağıtıyor. Yıldız’ın dehşetleri günümüz hayalleri olan, kendi yeteneklerinin robotlar yardımıyla değersizleşeceği kaygısıyla, dünyaya aidiyet sorunu yaşayan herkesi temsil ediyor.”
İnsanlık için ‘salyangoz’ benzetmesi
Kitabında sıkça salyangoz metaforu kullanan Gülben, bu tercihini açıklayarak, “Kullandım zira salyangoz sürünerek yaşar, hermafrodittir, keyfine göre bayan keyfine göre erkektir, basitçe ölür, daha kolaylıkla yaşar. Tıpkı bizim aşikâr kalıplara zorlanmamış halimiz üzeredir ya da bundan daha sonra dönüşeceğimiz hal üzere. Salyangoz bir insandır zira insan bir salyangozdur” biçiminde konuştu.
‘Yalnızlık dünyanın karşı karşıya kaldığı en kıymetli sorun olacak’
Kitabını yazmaya hiç bir vakit karar vererek başlamadığının altını çizen Gülben, niye bu mevzuyu seçtiğini ise şu biçimde deklare etti:
“Kendiliğinden yazdığım hususların ortak teması yalnızlık oldu. Araştırdıkça da bu mevzunun yalnızca benim değil devletlerin bile gündeminde olduğunu öğrendim. Utanılacak bir durum olmadığını, kimi vakit bir seçim olduğunu kimi vakit de bir mecburiyet olduğunu anlatabilmek için içsel olarak empati kurulabilir hikayeler yazdım. Yalnızlık dünyanın karşı karşıya kaldığı en kıymetli sorun olacak. Fakat tek tıkla konsere, alışverişe ya da sanal gezintiye gidebilen avatarlar bundan şikayet etmeyeceklerdir, eminim.”
‘Bu dünya için ziyadesiyle hassasım lakin fazlaca da öfkeliyim’
Sputnik’in psikolojiyle ilgilenmesinin şahsi niçinleri olup olmadığına dair sorusunu yanıtlayan müellif, “Olmaz mı; psikolojim fazlaca bozuk zira bu dünya için ziyadesiyle hassasım. Lakin hayli da öfkeliyim. Hassasiyet ve öfke içinde gidip geliyorum. Öteki yandan psikanalize ilgim karakterlerimi oluşturmamda da yardımcı oluyor” dedi.